Greenpeace acusa de falsear os datos de reciclaxe a Ecoembes
As organizacións Rethinking e Greenpeace afirman, a través dun informe publicado, que “a porcentaxe de envases reciclados está falseado” por empresas encargadas de xestionar os residuos como son Ecoembes, Ecovidrio. Segundo as estatísticas oficiais de Ecoembes, a porcentaxe de reciclaxe é do 84,4%, pero en realidade só é do 37,3%, moi por baixo do establecido nos obxectivos de recollida selectiva establecidos no R.D. 1055/2022 marcados no 60%.
Neste informe, as organizacións afirman que estes datos foron modificados para “deixar de pagar a xestión dos seus envases”. Isto é moi grave xa que «repercute directamente en custos que son asumidos pola cidadanía, como vimos en anteriores investigacións onde estaban a deixar de pagar 1.700 millóns cada ano», explica Julio Barea de Greenpeace. E engade, «só no caso dos envases de plástico, a diferenza entre os declarado por Ecoembes e o descuberto no presente estudo é de máis do 54%».
Segundo puideron descubrir, os datos achegados por Ecoembes e Ecovidrio e os estimados neste estudo difiren significativamente en canto á porcentaxe de envases recuperados sobre a produción total de envases para cada material. Os datos destes Sistemas Colectivos de Responsabilidade Ampliada do Produto (SCRAP) indican unha recuperación (reciclado) do 76,6% en xeral, mentres que a estimación deste estudo é do 45,2%.
O mesmo ocorre coas porcentaxes de reciclaxe de envases que, segundo Ecoembes, é do 84,4%, pero, tal e como este estudo demostrou, é do 37,3%. E isto sucedeu con gran parte dos datos publicados por Ecoembes e Ecovidrio.
En canto aos envases plásticos, Ecoembes indica un 89,2 % de recuperación, pero neste estudo esta porcentaxe é inferior ao 34,8 %. Segundo Ecoembes, a porcentaxe de recuperación en envases metálicos é do 85,8 %, mentres que o estudo só alcanza o 46,6 %. En canto aos briks, as discrepancias son significativas, xa que Ecoembes reporta un 91,8 % en comparación co 39,7 % rexistrado no estudo. De acordo cos datos proporcionados por Ecoembes, a taxa de recuperación de papel-cartón é do 78,8 %, en comparación co 37,7 % rexistrado no estudo.
En canto á recuperación de envases de vidro, Ecovidrio, pola súa banda, proporcionou os datos máis próximos cun 66,2 %, en comparación co 60,7 % rexistrado neste estudo.
Outro dos problemas que atoparon é a cantidade de envases domésticos que aínda se atopan dentro da fracción "resto" (cubo de gris ou de mestura), é dicir, fóra do cubo amarelo e do verde, o que significa que non compren cos obxectivos de recollida selectiva establecidos pola Lei de Residuos actual. Isto demostra que dende hai décadas o sistema de contedores está nun punto morto.
Os estudos de caracterización realizados polas Administracións Públicas e a automatización das plantas de tratamento da fracción resto están a revelar a gran cantidade de envases que compoñen esta fracción de refugallos municipais. Isto significa que a cantidade de refugallos de envases domésticos é moito maior á que Ecoembes identificou ata o de agora.
O presidente de Rethinking, Francisco Peula, manifestou sobre este tema que «isto constata que o modelo de xestión de envases, en vigor durante os últimos 25 anos, está xa esgotado. No futuro haberá que apostar por recolleitas porta a porta e sistemas de depósito, devolución e retorno, se de verdade quérense alcanzar os obxectivos lexislativos».
Ambas as organizacións cren que esta nova Lei de Residuos é un tanto ambigua. A cantidade de datos sobre envases reciclados e publicados diminuíu significativamente debido á implementación dun novo método de cálculo para a reciclaxe de envases, que marca a recentemente aprobada Lei de Residuos. Isto resulta no incumprimento dos obxectivos establecidos pola normativa para a reciclaxe destes envases. Engaden tamén que hai moitos máis envases dos que se declaran, que ademais se colleitan de maneira inadecuada, recíclanse pouco e son de "mala" calidade.
Segundo púidose sacar en conclusión neste informe, en España, a produción de envases domésticos en 2022 foi de 5,1 millóns de toneladas, un 47,23 % máis dos envases adheridos e recoñecidos por Ecoembes e Ecovidrio (3,4 millóns de toneladas). Os envases plásticos marcan a diferenza máis significativa, xa que as predicións do estudo actual duplican as dos envases recoñecidos por Ecoembes. Ademais descubriron que só o 39,6 % dos refugallos de envases domésticos producidos son colleitados de maneira selectiva.
Ademais, sóubose que a recuperación/reciclaxe de envases domésticos representa o 45,2 % dos refugallos domésticos xerados, en lugar do 76,6 % que indican os SCRAP. E a porcentaxe de recolección selectiva en envases lixeiros é do 31,1 %, mentres que Ecoembes indica un 66,4 %.
Os resultados do estudo indican tamén que o obxectivo establecido polo estaría RD 1055/2022 para a recollida selectiva global de envases o 60 % para o período transitorio ata 2025 está lonxe de alcanzarse, mentres que segundo os datos SCRAP xa se alcanzou en 2022.
E ademais informan de que non se dispón de información sobre a recolección de botellas de plástico dun só uso por parte de Ecoembes nin das Administracións Públicas. Segundo os datos deste estudo, das 275.078 toneladas producidas en 2022, só un 33,4 %, ou 91.773 toneladas, foron seleccionadas, sendo o obxectivo legal do 70% para 2023.