Galicia e Andalucía son as autonomías con máis minas “ilegais” en España
O Observatorio Ibérico da Minería informou que en España hai máis de cen minas que violan os dereitos sociais e/o ambientais. Polo momento, o Observatorio rexistrou 24 casos de explotacións mineiras "ilegais" en Andalucía e 21 en Galicia, respectivamente. Con todo, advirte que esta cifra só é unha pequena parte do problema, xa que o organismo aínda ten que investigar 400 explotacións máis. Segundo o Observatorio, a falta de control por parte das administracións contribúe á impunidade xeneralizada nestas prácticas.
Hai un ano, o Observatorio Ibérico da Minería (MINOB) estableceuse co obxectivo de documentar as vulneracións de dereitos sociais e ambientais cometidas pola industria mineira en toda a península e difundir a evidencia existente sobre cada caso. Xunto coa colaboración de varios grupos, incluíndo a Ecoloxistas en Acción, publicáronse esta semana máis de 100 casos xeorreferenciados que revelan a magnitude do problema.
O Observatorio expón varias situacións, dende ataques, ameazas ou demandas intimidatorias contra activistas ata explotacións clandestinas que operan sen permiso ou sen unha avaliación de impacto ambiental. Ademais, rexistrou violacións dos dereitos laborais, como condicións de traballo deficientes ou obstáculos para a participación dos sindicatos. O coordinador do observatorio, Joám Evans, advirte que "moitas destas minas atópanse en áreas protexidas ou preto de comunidades, o que causa problemas de saúde e efectos ambientais debido ás emisións de po ou contaminación das augas".
Más de 400 infraccións ambientais, como verteduras, contaminación por po ou danos a bens culturais, e case 300 infraccións relacionadas coa falta de autorizacións ou permisos ilegais, a falta de restauración ou avais financeiros e a corrupción administrativa, foron documentadas ata o de agora. Evans destaca que é sorprendente atoparse con tantas explotacións ilegais, cando tanto desde o sector como desde as administracións insístese tanto no mito da minería responsable e sostible.
En Galicia, un dos casos máis comentados nos últimos meses é o da autorización de verteduras o pasado mes de febreiro na mina de San Finx, no municipio de Lousame (A Coruña), por parte de Augas de Galicia (organismo autónomo adscrito á Consellería de Medio Ambiente e Infraestruturas da Xunta de Galicia que xestiona a Demarcación de Galicia-Costa).
Estas accións foron denunciadas por Ecoloxistas en Acción e a confraría de pescadores de Noia e Portosín. Estas organizacións alertaban sobre a forma irregular en que se outorgou a autorización de verteduras e a falta de control e sanción das verteduras xa existentes, así como a responsabilidade de cobrar o canon do control de verteduras á empresa mineira, que supera os 30 millóns de euros.
O pasado mes de xullo, a Fiscalía de Medio Ambiente da Coruña iniciou investigacións contra a directora de Augas de Galicia, Teresa Gutiérrez, e outros funcionarios do seu departamento en relación coa autorización mencionada. Do mesmo xeito, a Fiscalía rexistra que as confrarías presentaron denuncias por verteduras ilegais ante o Seprona, os cales se atribúen neste caso á sucursal da empresa australiana Pivotal Metals e os seus responsables.
Nun comunicado, a confraría e a organización ecoloxista lembraron que "a directora de Augas de Galicia acordou outorgar unha extensión á compañía mineira australiana para finalizar as infraestruturas de vertedura, logo de que esta empresa non cumprise co requisito de finalizar as obras nun prazo de catro meses". Desta maneira, poderíase iniciar a vertedura anual de case 1.000 millóns de litros mediante a inxección de metais pesados na ría de Muros e Noia, onde moitas familias dependen da calidade das augas e os bancos de marisqueo para o seu sustento.
O Observatorio Ibérico da Minería é unha iniciativa de cidadanía ambiental na que participan unha trintena de colectivos e que conta co apoio do Ministerio de Dereitos Sociais e Axenda 2030. Co fin de facilitar o exercicio e a defensa dos dereitos ambientais e reducir as asimetrías existentes entre as comunidades afectadas e o sector extractivo, o portal conta cun sistema de vixilancia e alerta temperá para detectar, mapear e denunciar vulneracións e malas prácticas. O proxecto ten como obxectivo mellorar as funcións de inspección e control das administracións públicas e aumentar o coñecemento sobre os efectos da minería.
O Observatorio Ibérico da Minería e Ecoloxistas en Acción organizaron o primeiro encontro ibérico sobre os impactos sociais e ambientais da minería. A primeira edición deste espazo para a reflexión, a aprendizaxe e a convivencia contará coa participación de aproximadamente 50 representantes de diversos grupos, plataformas e organizacións que se opoñen aos proxectos mineiros en España e Portugal. Durante o devandito evento, que terá lugar do 12 ao 15 de outubro en Estremadura, presentaranse os detalles do informe. A elección deste lugar como primeiro encontro débese a que neste territorio están a desenvolverse unha serie de novos proxectos mineiros, como as minas de litio de Cáceres e Cañaveral, a mina de níquel de Aguablanca ou a mina de cobre e ouro de Alconchel.