ADEGA revela neglixencia da Xunta en protección de especies ameazadas na área do proxecto ALTRI
A Asociación ecoloxista ADEGA denunciou hoxe que a Xunta tiña coñecemento da existencia de especies ameazadas e en perigo crítico de extinción na área pretendida para as instalacións de celulosa de ALTRI, desde hai moitos anos. Con todo, a pesar de investir ao redor de 300.000€ no estudo destas especies e a preparación da documentación técnica, nunca se aprobaron no Diario Oficial de Galicia os instrumentos de xestión (Planos de conservación e recuperación), o que facilita implantacións industriais incompatibles coa preservación de medio e especies… por tanto da biodiversidade local.
O proxecto empresarial de Greenfiber (Altri), sometido a un procedemento de Autorización Ambiental Integrada, atópase nunha área onde se confirmaron a existencia de diversas especies ameazadas, incluíndo algunhas que están en perigo crítico de extinción. A pesar diso, o macroproxecto seguiu adiante.
ADEGA descubriu que, ao consultar a web colaborativa biodiversidade.eu, páxina supostamente usada por Altri para o seu proxecto (ocultando algunhas citas), hai cinco especies en perigo de extinción na área afectada polo proxecto, tres das cales son plantas endémicas estritas. Estas son a santolina de Melide (Santolina melidensis), a herba de namorar de Merino (Armeria merinoi) e a magarza de Barazón (Leucanthemum gallaecicum). Así como tamén tres tipos de invertebrados: o mexillón de río (Margaritifera margaritifera), a libeliña Macromia splendens, ambas as en perigo de extinción, e outra libeliña, Oxygastra curtisii, categorizada como especie vulnerable.
As instalacións do polígono químico da fábrica, así como outras infraestruturas importantes para o proxecto, como tubaxes de captación e vertedura, conducións eléctricas, esténdense a áreas onde se confirmaron a presenza destas especies protexidas. É por iso polo que ADEGA chegou a esta conclusión: “se a Xunta aprobase os planos de xestión e protección e manexo adecuados, case todo o territorio afectado por ALTRI, desde a factoría ata o encoro de Portodemouros, sería incompatible co proxecto”.
Segundo informaron desde a asociación, a Xunta tiña coñecemento da gran riqueza deste patrimonio ambiental e optou por non protexelo. Investíronse 281.635,01€ na contratación, adxudicación o pago de servizos técnicos para crear os plans de xestión destas 5 especies en perigo de extinción presentes na rexión afectada por ALTRI. Estas especies inclúen 2 vulnerables, incluíndo a auganeira Galemys pyrenaicus, que se atopa no Ulla e os seus afluentes.
A acción da Xunta en relación á xestión de especies ameazadas, especialmente algunhas das afectadas polo proxecto de ALTRI, podería ser, como afirma ADEGA, "constitutivo de delito" xa que se licitaron dúas asistencias técnicas para os endemismos serpentiníticos en 2007 e 2019, cun custo total de 47.000€. O mesmo aplicouse ao mexillón de río en 2007, 2019 e 2023, cun custo de 127.170,61 €. Aínda que se outorgaron adxudicacións repetidamente coa mesma intención, non se aprobou ningún plan de recuperación para estas especies en perigo, que era o obxectivo final do gasto.
Pero isto non é todo xa que, ademais de “desperdiciar o diñeiro público”, estaríase a cometer un “delito ambiental por inacción dolosa”, engade a asociación nun comunicado. Non aprobar os planos de xestión adecuados, a pesar de coñecer o estado de conservación destas especies e as súas necesidades de manexo e protección, podería resultar nunha deterioración das súas poboacións, o cal podería ser obxetivado mediante os datos e conclusións das propias asistencias técnicas.
Catalogo galego de especies ameazadas
En 2007, o goberno bipartito aprobou o Catálogo galego de especies ameazadas. Da cordo coa Xunta, neste grupo inclúense aqueles tipos de fauna e flora que representan unha ameaza para a súa supervivencia e para os cales as medidas de protección van máis aló da protección en xeral e a conservación de espazos. Desta maneira, as accións enfócanse na creación de plans de xestión (de recuperación para especies en perigo e de conservación para especies vulnerables) adaptados ás necesidades biolóxicas específicas de cada unha das especies incluídas na lista.
Segundo está indicado na páxina web da Xunta, estas ferramentas inclúen accións para protexer e coidar a especie e os seus hábitats, así como un plan de vixilancia para avaliar a súa eficacia. Os plans de xestión deben comezar cunha comprensión da situación da especie e crear, ou suxerir, os esforzos necesarios para obter a información que apoiará as medidas propostas.
Con todo, aínda que o fagan, só catro das 200 especies que compoñen este Catálogo (tartaruga común, oso pardo, píllara das dunas e escribenta das canas) contan cun plan de xestión aprobado e en vigor. Como resultado, a maioría das especies máis vulnerables e exóticas da nosa contorna natural e os seus hábitats atópanse en realidade sen protección e están a ser desprotexidas por actividades e intereses ilexítimos.