ADEGA: o cambio que precisa Nostián, non é implantar o contendor amarelo
A Asociación Ecoloxista ADEGA reivindicou hoxe a validez do modelo húmido seco para a xestión de residuos de Coruña e comarca. Os resultados de reciclaxe de Coruña e comarca, en 2022 manteñen as melloras alcanzadas nos últimos anos a diferencia do modelo SOGAMA. Segundo os datos de 2022, a reciclaxe foi do 20,3%, a biodixestión e a compostaxe foron do 30,6% e a vertedura foi do 49,1%. Son as cifras máis altas dende as de 2019, cando a vertedura xa diminuíra do 50%, alcanzando o 48% nese ano.
En contraste, a maioría dos concellos do modelo SOGAMA (toda Galicia excepto comarca de A Coruña e Serra do Barbanza) destinan máis do 80 % do seu orzamento á eliminación e queima de refugallos. En Nostián recupéranse máis de 30 kg de envases usados por persoa e ano, mentres que en SOGAMA esta cantidade é inferior a 9 kg por persoa. Nos próximos días, ADEGA anunciou que presentará un informe no que comparará os resultados de Nostián e SOGAMA ao longo do tempo.
Actualmente “discútese” se A Coruña e o Consorcio das Mariñas deben implementar o contedor amarelo para colleitar os envases de maneira independente, seguindo o modelo establecido en SOGAMA hai dúas décadas, e que mantén a Galicia en segundo lugar pola cola entre as comunidades autónomas con menos taxa de reciclaxe no ámbito estatal, só por detrás de Melilla (segundo os datos do Ministerio de Transición Ecolóxica e o Reto Democrático).
Segundo explica ADEGA, non é necesario que a planta de Nostián incorpore un quinto contedor para a recolección separada de refugallos de envases. O modelo actual de separación húmido-seco non só permite a recolección independente da fracción orgánica, o que avanzou 22 anos no cumprimento do requirimento legal. Ademais, triplica a recolección de envases que o contedor amarelo ha logrado no ámbito SOGAMA.
Nostián atópase coa dificultade de diminuír a cantidade de refugallos (rexeites) non recuperados que deben ser enviados ao vertedoiro. É indubidable que o contedor amarelo para envases non é a solución a isto; en cambio, aumentará a cantidade de comida a verter ou queimar. Mentres tanto, ADEGA pregúntase se será posible que unha incineradora chegue a Coruña despois da introdución do contedor amarelo para cumprir co que non se pode alcanzar con el.
De maneira simultánea á mellora do tratamento na planta, Nostián necesita reforzar a información e sensibilización da poboación para a recolección separada en orixe. Entre 2015 e 2020, a reciclaxe aumentou do 15 % ao 20 % grazas ás melloras recentes, mentres que a vertedura diminuíu en cinco puntos, caendo por primeira vez por baixo do 50%.
ADEGA “resalta” o papel da poboación, que orixina máis do 50% da recuperación total, superando incluso a recuperación na planta. A recollida separada de papel, tarxetas, vidro e outras fraccións menores a través dos puntos limpos é o obxectivo. A situación podería mellorarse significativamente, xa que actualmente só una de cada catro quilogramos de papel e cartón son separadas. A principal medida para mellorar os resultados e reducir os custos de xestión é aumentar a participación da cidadanía no ámbito doméstico ou nos comercios.
Ademais, ADEGA expón que se debe mellorar a recolección separada da fracción orgánica (tanto pola poboación nos fogares como por negocios como restaurantes, mercados e pequenas industrias). Son conscientes de que acatar ás “presións” de Ecoembes suporá a separación de tres fraccións en lugar das duas existentes ata o de agora, o que dificultará a mellora. Polo que é importante que a planta de Nostián deixe de lado a “mala práctica” de tratar xuntos os restos orgánicos colleitados en contedores marróns e amarelos mediante a dixestión e a compostaxe. Pódese comezar a producir compost de alta calidade en Nostián só tratando por separado o que a poboación xa separou no contedor marrón e fomentando a recolección separada de restos orgánicos de grandes xeradores (mercados, restaurantes etc.). Desta forma Nostián podería cumprir con tódalas normas legais e diminuír a vertedura a menos do 30% mediante estas accións.
Para ADEGA, A Coruña e os concellos do Consorcio teñen a capacidade de implementar medidas para mellorar a recolección e os resultados de xestión, incluíndo a recolección porta a porta, a compostaxe doméstica e comunitaria, o agrocompostaxe ou os contedores con rexistro de uso. ADEGA expón que non se debe postergar o desenvolvemento destas opcións nunha economía que debe ser máis circular.