Informe revela importantes emisións contaminantes á atmosfera no proxecto da fábrica de Greenfiber (Altri)
Nova información sobre a posible contaminación do proxecto da fábrica de Greenfiber (Altri). O experto en contaminación atmosférica, Ramón Varela Díaz, durante unha rolda de prensa en colaboración con ADEGA, explicou que os gases que se expulsarían pola cheminea da fábrica serían altamente contaminantes. Despois de analizar as emisións á atmosfera declaradas no EIA da planta de GREENFIBER en comparación coas doutras plantas de celulosa, afirmou que os achados, tanto cualitativos como cuantitativos, son moi significativos: a planta de ALTRI converterase no principal foco contaminante no sector da fabricación de fibra de celulosa a nivel estatal e europeo.
Segundo o informe presentado por Greenfiber, a fábrica necesitaría unha cheminea duns 75 metros de altura pola que se botarían gases que nun principio se sabía que sería óxido de nitróxeno e xofre, e do que agora se conseguiron máis datos. As emisións directas das celulosas de tecnoloxía Kraft proveñen principalmente dos procesos de combustión e conteñen numerosos contaminantes. En cambio, as emisións do proxecto ALTRI son só catro: partículas grandes (PM10, 252,5 t), óxidos de xofre (SOx, 577,58 t), óxidos de nitróxeno (NOx, 2.180,9 t) e compostos volátiles reducidos de xofre (TRS, 53,22 t).
Por tanto, tal e como expuxo Valera Díaz, experto en contaminación atmosférica, non se coñecen nin se calcularon as emisións de partículas finas PM2,5 (que son prexudiciais para a saúde e o medio ambiente), nin de dióxido de carbono e monóxido de carbono. A queima de cortiza de madeira, restos de achas, licor negro e lamas de depuradora son fontes importantes de emisións de CO2 e CO tanto para a produción de vapor como para a xeración de electricidade. Pero, informa que se ignoraron as emisións destes gases de efecto invernadoiro, o que pode impedir coñecer o balance da pegada de carbono do proxecto, o cal debería invalidar o Estudo de Impacto Ambiental (EIA). Con todo, expón que se poden estimar que as emisións de gases de efecto invernadoiro, na súa maioría CO2, alcanzarán as 100.000 t/ano no futuro, a menos que se produzan niveis máis altos. Outros contaminantes que Greenfiber debería informar no EIA e que tamén ocultou son amoníaco (NH3), compostos orgánicos volátiles distintos do metano (COVNM), óxido nitroso (N2O), dioxinas e furanos (PCDD+PCDF), carbono orgánico total (COT), metano (CH4), mercurio (Hg), cadmio (Cd) e zinc (Zn).
O experto explicou que "no proceso de funcionamento dunha celulosa tamén se xeran emisións difusas, principalmente compostos de xofre e nitróxeno e xofre reducido". Estas emisións, que a empresa lusa tampouco cuantifica, e que son causantes dos cheiros, son o sulfuro de hidróxeno (H2S), metilmercaptano, sulfuro de dimetilo e disulfuro de dimetilo. Por tanto, non se pode determinar o seu impacto en termos de malos cheiros.
O estudo de Varela conclúe que “a planta de Greenfiber tería unha maior contaminación da atmosfera que a macrocelulosa de Ence en Pontevedra” e, en certas emisións, máis que todas as celulosas do Estado. Segundo os datos das emisións anuais de Altri que se atopan no EIA e no Informe de Sustentabilidade de Ence-Pontevedra de 2023, a planta proxectada en Palas de Rei aumentaría as emisións de partículas, óxidos de nitróxeno e óxidos de xofre, chegando a multiplicar por 5,8 a emisión de partículas, por 3,96 a emisión de NOx e por 28,3 as emisións de SOx.
Ao facer unha comparativa, Altri producirá 252,5 t/ano de partículas PM10, mentres que Ence-Pontevedra produce 43,5 t/ano. Esta situación tamén ocorre co óxido de nitróxeno, Altri producirá 2.189,9 t/ano de óxidos de nitróxeno, mentres que Ence-Pontevedra produce 550 t/ano de NOx, e co dióxido de xofre, SOx, do que Altri emitiría 577,6 t/ano e Ence-Pontevedra 20,4 t/ano. Vendo os datos, Varela Díaz explica que esta nova planta de celulosa contaminaría máis que a planta de Pontevedra, moito máis antiga, a pesar de que a empresa reitera que utilizará as mellores técnicas posibles.
Ademais, levou a cabo unha comparación das emisións de Altri coas dos oito complexos en todo o Estado español que se dedican principalmente á fabricación de celulosa (3 en Euskadi, 1 en Aragón, 1 en Asturias, 1 en Castela-León, 1 en Cataluña e 1 en Galicia), e utilizando o Rexistro PRTR, que contén datos validados de 22 substancias contaminantes emitidas, descubriuse que as emisións conxuntas de Altri superarían de forma significativa as emisións conxuntas das oito celulosas no caso de partículas PM10 (4 veces máis), óxidos de xofre (4,67 veces máis) e só lixeiramente por baixo das emisións totais de óxidos de nitróxeno.
As emisións totais dos oito complexos do Estado son de 2.180,9 t/ano de óxidos de nitróxeno; 577,6 t/ano de óxidos de xofre; e 252,5 t/ano de partículas PM10, respectivamente. Con todo, ALTRI pretende emitir 2.180,9 t/ano de óxidos de nitróxeno; e 123,68 t/ano de partículas PM10. Por iso mesmo, ADEGA cuestiona a forma en que o proxecto de ALTRI pódese presentar como unha alternativa viable para reducir as emisións contaminantes xeradas polas oito celulosas que actualmente operan en España.
Segundo os datos do rexistro PRTR, ao comparar as emisións de ALTRI coas doutras industrias non celulósicas en Galicia (77 complexos para partículas, 128 complexos para NOx e 120 fatorías para SOx), pódese observar que as emisións de Greenfiber serían as máis altas de todas as industrias de Galicia, converténdose na primeira emisora de óxidos de nitróxeno e partículas PM10 e a cuarta emisora de óxidos de xofre.
Tras a análise destes datos, expertos como Ramón Varela Díaz declaran que a macrocelulosa de Altri vai producir emisións significativas de óxidos de nitróxeno e xofre, partículas, metais, metais pesados, compostos orgánicos volátiles e outros compostos. Esta cantidade pode danar o ambiente e a saúde humana a curto, medio e longo prazo. As emisións de compostos de nitróxeno máis altas na factoría de Greenfiber están relacionadas con enfermidades respiratorias como a asma e síntomas como tose, sibilancia ou problemas respiratorios. O dióxido de xofre causa irritación na pel, as mucosas e os pulmóns. En altas concentracións, poden causar inflamación no sistema respiratorio e empeorar os ataques de asma e as enfermidades cardíacas que xa están presentes. Os efectos das partículas PM2,5, que non se mencionan no EIA, inclúen afeccións cardíacas, respiratorias, tumorales e neurolóxicas.
Para os ecosistemas, a formación de contaminantes primarios e secundarios na atmosfera e hidrosfera aumentará as precipitacións acedas e diminuirá a eficiencia na produción agrícola, apicultora e pecuaria. Os efectos poderían estenderse desde a contorna máis próxima ata os centos de quilómetros ao redor do foco emisor.
Tras esta recompilación de datos, ADEGA sinala as “importantes deficiencias do EIA” e a “falta de viabilidade ambiental, técnica e legal do proxecto”. A organización ecoloxista solicita que a Xunta e o Ministerio rexeiten sen demora o complexo de Greenfiber en Palas de Rei, co fin de “evitar danos sociais e ambientais irreparables non só en Galicia, senón en todo o Estado e Europa”.