Greenpeace advirte: Galicia perderá praias pola subida do mar e a contaminación antes de 2050
A organización ecoloxista Greenpeace presentou hoxe o informe "Crise custe o que custe 2024". Nel, analízase a situación do litoral en relación cos perigos da emerxencia climática, onde se realiza unha radiografía do estado dos máis de 8.000 quilómetros de costa española en resposta ás ameazas que xorden. Segundo avanza, no próximos dez anos Galicia comezará a perder praias; a contaminación, as proxeccións de erosión e elevación do nivel do mar indican que para 2050 as praias galegas perderán entre 20 e 30 metros.
Os principais riscos que están a afectar á costa española e, sobre todo, á galega, son a contaminación, o desvío de leitos fluviais, o malgasto de recursos naturais, o soterramento e o exceso de urbanización e infraestruturas. Os desequilibrios causados por estas accións están levado ao retroceso e a perda das praias e a súa función de barreira protectora, o que pon en perigo a millóns de persoas que viven no litoral.
Segundo as proxeccións da NASA, o aumento do nivel do mar provocará ademais a perda de praias en todo o litoral. Estímase que este retrocederá un metro por cada centímetro que aumente o nivel do mar, acorde á regra de Bruun. Prevense consecuencias moi graves na costa de Vigo, A Coruña e Vilagarcía para o ano 2030. E as áreas que sufrirán un maior retroceso e erosión serán Foz, Viveiro, Ortigueira, Ferrol, Betanzos, A Coruña, Ponteceso, Carnota, Ría de Arousa, Ría de Muros e Noia, Pontevedra, Vigo e A Guarda. En cidades como Vigo, ao final do século, o mar devoraría máis de 40 metros de costa.
A responsable de Costas en Greenpeace España, María José Caballero, explica que "durante décadas habemos deformado a costa a noso antollo, pero iso xa non funciona máis. Xa non chegamos a anticiparnos ao problema, porque xa está aquí, pero as solucións teñen que poñerse en marcha con urxencia. Todo atraso resultará en maiores custos económicos e humanos".
O informe expón que un dos maiores desafíos que enfronta a costa de Galicia é a contaminación. Unha das marismas máis ricas deste segmento do litoral foi destruída pola contaminante celulosa ENCE na ría de Pontevedra, que se atopa na costa debido á xestión pública “neglixente e interesada”. Outro dos puntos de contaminación é o provocado pola vertedura de augas residuais da mina de San Finx no arroio de As Rabaceiras, que forma parte da rede fluvial que alimenta a ría de Muros e Noia e onde 1.500 familias de mariscadoras colleitan o 70% do berberecho galego.
Outro impacto negativo que podería chegar a sufrir a costa galega deberíase á macrocelulosa da compañía Altri en Palas de Rei, e os 30.000 m3/día de auga que vertería no río Ulla. Estes chegarían á ría de Arousa e terían un impacto negativo na costa galega, afectando os seus bancos marisqueiros e a súa pesca tradicional. Ademais, esta mesma ría tamén se verá gravemente danada pola reapertura da Mina de Touro, que estivo contaminando a conca do Ulla durante décadas e que a Xunta declarou como un proxecto industrial estratéxico.
Mentres que a biodiversidade das rías está ameazada pola contaminación, a Xunta non divulga información actualizada sobre as verteduras en Galicia. As plataformas en defensa das rías afirman que hai moitos máis vertidos na costa, pero Augas de Galicia só recoñece menos dun 10% de contaminantes fora dos límites legais. Polo momento, as zonas máis afectadas pola contaminación son Arousa, Vigo, Muros-Noia, Pontevedra e Ferrol.
Con todo, a contaminación non é a única preocupación, a supervivencia de especies como o percebe, a nécora, a ameixa e a centola continúan ameazadas polo cambio climático e pola diminución da salinidade da auga mariña.
No informe, Greenpeace advirte da urxencia de facer fronte a estes perigos. O retroceso do 40% das praias do mundo podería evitarse mediante unha diminución moderada das emisións de gases de efecto invernadoiro. Ademais, indican que é esencial implementar accións de adaptación en todos os niveis (municipal, autonómico e estatal), co fin de reducir os danos e atopar solucións concretas e sostibles. Debido a que cada área do litoral ten as súas propias particularidades, a organización aconsella que estas se acorden polas administracións e deben ser de maneira urxente consensuadas coa cidadanía, xa que “protexer e conservar as praias supoñería un beneficio 150 veces superior a deixar que sigan deteriorándose”.
Para tratar de mellorar a situación actual, a organización ecoloxista fai varias recomendacións, como a implementación de políticas ambiciosas para diminuír as emisións de gases de efecto invernadoiro e para protexer a costa; a devolución da calidade ambiental aos espazos costeiros, para así ter sistemas naturais estables que protexan dos peores riscos; e o fin da contaminación, pola súa deterioración da calidade das augas.
Así como tamén o establecemento de taxas por pernoita que teñen un impacto na mellora dos servizos públicos, a rexeneración de ecosistemas ou a limitación dos aloxamentos turísticos, para facer fronte á turistificación masiva; impedir a creación de barreiras artificiais que sirvan como pantalla e eviten que a area se deposite nas praias, e que, asimesmo, incrementen a virulencia dos temporais mariños.
Segundo expoñen no informe, é necesario revisar a delimitación do litoral, que establece o dominio público marítimo-terrestre (100 metros en zonas non urbanizábeis e 20 en zonas urbanizábeis), a cal é a zona mínima de protección fronte a DANAS, temporais e a elevación do nivel do mar, para corrixir a situación actual.