ADEGA presenta 50 propostas para conseguir uns concellos máis sustentables
Coas eleccións municipais ao virar a esquina, ADEGA quere propoñer unha serie de propostas para que os concellos poidan implementar nas políticas municipais. Con iso, pretenden poder alcanzar «un modelo ecoloxicamente sustentable no noso país e propoñer algunhas medidas concretas para alcanzar ese reto». Déronse conta de que os programas políticos incluían propostas ambientais co fin de contentar á cidadanía, pero ao final estas só quedaban en posibles proxectos en segundo plano. É por iso polo que ADEGA creou esta iniciativa na que se inclúen temas como o cambio climático, os espazos naturais, o tratamento da auga e dos residuos e a participación cidadá entre outras cousas.
As primeiras propostas que presenta ADEGA son sobre o cambio climático, a enerxía e o transporte. Estas van encamiñadas pola loita contra o cambio climático, e para iso propón reducir o consumo enerxético co obxectivo do 50% a través do aforro, a suficiencia e as enerxías renovables. Polo que propoñen poñer en marcha sistemas de autoconsumo con fontes renovables nas instalacións municipais e incentivar este en o ámbito doméstico a través das comunidades enerxéticas. Así como tamén, para evitar a contaminación luminosa, crear un plano de optimización da iluminación exterior con criterios ecolóxicos e culturais.
En canto ao transporte, quere elaborar Planos de Mobilidade Sustentable integrados no desenvolvemento das áreas metropolitanas e comarcais. De tal forma que se trataría de promover o transporte público, a intermodalidade e os dislocamentos non motorizados. Ademais estenderíase a velocidade máxima de 30km/h a todo o centro urbano a través de iniciativas de peonización masiva, alongando a rede de carrís bici e as sendas peonís. Do mesmo xeito que se favorecería o uso do vehículo eléctrico e a substitución dos vehículos de combustión discriminando o acceso ás cidades e estendendo os puntos de recarga de automóbiles eléctricos.
As seguintes propostas teñen que ver cos espazos naturais dos municipios. Estas comezan coa preservación dos servizos ecosistemáticos que prestan os hábitats naturais creando un inventario local e comarcal de ENP, da biodiversidade e da xeodiversidade. Tamén a promoción os Espazos Naturais de Interese Local (ENIL) e das microrreservas, garantindo a aprobación e aplicación dos planos de xestión dos espazos naturais no campo local. E ademais tratar de recuperar as superficies para os montes públicos ou comunais, coa vocación de que sexan áreas de interese natural ou chan rústico non edificable.
Nesa mesma liña van poñer en marcha proxectos de restauración ambiental nos concellos por exemplo traballar na recuperación de bosques, sebes, dunas ou pequenas zonas húmidas entre outras cousas. Así como a fomentación de proxectos de custodia do territorio como ferramenta de conservación do patrimonio natural e cultural, contemplando beneficios fiscais ás persoas e entidades que asinen acordos de custodia. Para iso habería que catalogar e protexer o patrimonio xeolóxico e paisaxístico impulsando e apoiando a creación de Lugares de Interese Xeolóxico (LIXs) e Xeoparques. Igualmente ADEGA quere promover a declaración de “Concello Libre de Eucaliptos” a través de ordenanzas que enfeiticen na práctica esa declaración, desenvolvendo programas de erradicación e control.
Do mesmo xeito, quere tratar de que se preserve a integridade dos animais prohibindo as corridas de touros e os espectáculos que degraden aos animais. De igual maneira, contar con instalacións dignas para a acollida de animais domésticos abandonados suficientemente dotadas e articular fórmulas de convivencia cos animais silvestres xestionando os conflitos que poida haber entre eles.
A seguinte medida ten que ver co tratamento da auga nos municipios #ante uns posibles anos de grandes secas en Galicia. É por iso polo que ADEGA quere promover da maneira máis efectiva e prioritaria posible o aforro de auga incorporando os custos ambientais á fiscalizade, para establecer unha progresividade e penalizar o desbaldemento. Así como tamén tentar reutilizar as augas pluviais e depuradas como as da rega, a limpeza diaria ou a loita contra incendios para evitar o consumo de auga potabilizada. Para que iso sexa posible, garantiríase a depuración integral das augas residuais promovendo sistemas descentralizados e con sistemas mixtos e a depuración natural. E tamén realizar un tratamento separado das augas residuais urbanas das industriais para evitar disfuncións nas depuradoras públicas e trasladar os custos á cidadanía. De igual forma faríase unha remunicipalización do ciclo integral da auga urbana, que inclúa todos os tratamentos de potabilización trasladado desde o lugar de captación ata a súa subministración, a súa depuración e a súa futura reutilización.
Outras das propostas teñen que ver co urbanismo para lograr unha mellora nos chans e vivendas urbanos. Para iso ADEGA propón adaptar os novos desenrolamentos urbanísticos ás necesidades reais de vivenda para primeira residencia e equipamentos públicos, evitando a ocupación de terras de interese agrario, ecolóxico patrimonial ou paisaxístico. Así como tamén tratar de antepoñer a rehabilitación e o uso das vivendas baleiras á construción de noticias e garantir a participación social real no deseño e xestión urbanístico, a través de ferramentas como os Consellos de Participación Veciñal.
Ademais, ADEGA ve necesario integrar a eco-eficiencia e o respecto pola paisaxe nas formas construtivas, usando materiais locais materiais de construción locais e deseños respectuosos co medio para finalizar co feísmo. Da mesma maneira que hai que protexer de forma efectiva os chans non urbanizados situados a 500 metros do mar ou os 100 metros dos ríos, renunciando a reducir a servidume do dominio público de 100 a 20m como permite a actual Lei de costas.
Para mellorar os chans e as vivendas tamén é necesario mellorar a forma na que se xestionan os residuos nos municipios, polo que ADEGA quere propoñer incentivar a prevención, redución, reutilización e a reciclaxe de residuos, asumindo a estratexia do “Residuo Cero”. Para iso, opta por apostar pola compostaxe para a xestión da materia orgánica, implantando a separación en orixe e a compostaxe doméstica, comunitaria, municipal e mancomunada, establecendo sistemas recollida selectiva “porta a porta”. De igual maneira, cre que é importante apostar pola xestión pública directa e pola remunicipalización dos servizos de recollida de lixo, limpeza viaria, parques e xardíns. Para levalo a cabo, pódense comprar as subministracións dos organismos e edificios #municipal a produtores/as locais, ciclos curtos e certificación ecolóxica, e limitar así a implantación de grandes superficies comerciais e potenciar o comercio local e os centros comerciais de rúa.
Desta forma poderíase reducir tamén a cantidade de residuos nos eventos organizados polo concello e veciñanza abandonando as vaixelas de plástico. Agregando ao anterior, ADEGA propón a creación de empresas sociais de recuperación ou preparación para a reutilización de cousas como roupa, electrodomésticos, aparellos electrónicos etc. E co fin de que a xente sexa consciente de todo o que poden facer, poderíanse facer campañas de concienciación e educación sobre a problemática dos refugallos para crianzas e persoas adultas, incluíndo a educación ambiental “porta a porta”.
As seguintes medidas teñen que ver coa participación cidadá xa que todos podemos achegar para que os nosos municipios melloren. ADEGA quere propoñer a participación das organizacións sociais na vida institucional e potenciar o seu papel como vehículos de participación e sensibilización, así como poñer en marcha de maneira efectivo os consellos municipais de medio ambiente e garantir a publicidade dos plenos, actas e toda información institucional. De igual forma, ve necesario aplicar os Orzamentos Participativos a todos os campos e en tódalas partidas dos orzamentos municipais e elaborar unha Estratexia Municipal de Educación Ambiental e un Plano de Educación Ambiental Municipal para a súa aplicación. Ademais poderíanse facilitar espazos físicos para a vida colectiva e a participación pública das entidades sociais e veciñanza, e crear oficinas locais de voluntariado ambiental.
Gran parte dos municipios está composta polo rural, e leste, do mesmo xeito que pasa nas cidades, tamén se pode mellorar a calidade de vida das persoas que viven alí. Para iso, ADEGA propón rexeitar actividades agresivas como a megaminería ou os macro eólicos que deterioren a calidade de vida das persoas ou alteren o equilibrio ecolóxico. Así como tamén impulsar as redes curtas de comercialización e incentivar o consumo de alimentos de orixe local e galega.
Na mesma liña tamén propoñen recuperar espazos de cultivo en concellos semiurbanos con terreos abandonados, dando a oportunidade de cultivar os seus alimentos a tódalas persoas dispostas a facelo e declarar o concello “Libre de Transxénicos” para evitar o cultivo e o consumo de organismos e produtos xeneticamente modificados no seu territorio. Ademais de abandonar o uso de agroquímicos como o glifosato para a xestión da vexetación non procedente así como dos pesticidas neonicotinoides.
Para finalizar, ADEGA propón un par de medidas sobre a fiscalizade verde dos municipios. Cre que é necesario facer unha reforma dos tributos e taxas existentes como son o lixo, os vehículos, a auga, a depuración ou as obras, entre outras cousas, para promover a eficiencia e gravar o desvalemento e as emisións contaminantes. Así como tamén ve importante facer un reinvestimento do canon eólico e hidroeléctrico en proxectos de mellora ambiental e fomento da sustentabilidade.